ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Çin’in son dönemde nadir toprak elementleri ihracatına getirdiği kısıtlamalara misilleme olarak, ABD yazılımı kullanılarak üretilen veya içinde ABD yazılımı bulunan çok sayıda ürünün Çin’e ihracatını sınırlamayı planlıyor. Konuya yakın bir ABD yetkilisi ve üç kaynak, bu planın hâlâ değerlendirildiğini belirtti.
Plan kapsamında, dizüstü bilgisayarlardan jet motorlarına kadar geniş bir ürün yelpazesinin etkilenebileceği ifade ediliyor. Bu adım, Trump’ın bu ayın başlarında “kritik yazılımların” Çin’e ihracatını yasaklayabileceğine dair yaptığı açıklamayı hayata geçirebilir.
Trump, 10 Ekim’de yaptığı sosyal medya paylaşımında, Çin’den ABD’ye yapılan ithalata %100 ek gümrük vergisi uygulanacağını ve 1 Kasım itibarıyla “tüm kritik yazılımlara” yeni ihracat kontrolleri getirileceğini söylemişti. Ancak söz konusu kısıtlamaların yürürlüğe girip girmeyeceği henüz kesin değil.
Kaynaklara göre bu öneri, Washington’un Pekin’le yaşadığı ticaret gerilimini önemli ölçüde tırmandırabileceğini gösteriyor. Bazı hükümet yetkililerinin ise daha ılımlı bir yaklaşımı savunduğu belirtiliyor. Beyaz Saray ve ABD Ticaret Bakanlığı konuyla ilgili yorum yapmazken, Çin Büyükelçiliği sözcüsü de “ABD’nin tek taraflı yargı yetkisi uygulamalarına” karşı olduklarını belirterek, “ABD yanlış yolda ilerlerse meşru haklarımızı korumak için kararlı önlemler alacağız” dedi.
Planın, Çin’e baskı uygulamak amacıyla açıklanabileceği ancak hemen yürürlüğe konulmayabileceği öne sürülüyor. Daha dar kapsamlı alternatif önerilerin de tartışıldığı belirtiliyor. Bir kaynak, “ABD yazılımıyla üretilmeyen bir şey düşünmek neredeyse imkânsız,” diyerek olası önlemlerin küresel etkisine dikkat çekti.
Eğer bu kısıtlamalar hayata geçirilirse, ABD ekonomisine de olumsuz yansımaları olabileceği ve küresel teknoloji ticaretini sekteye uğratabileceği ifade ediliyor.
Söz konusu plan, Biden yönetiminin 2022’de Rusya’ya yönelik uyguladığı ihracat kısıtlamalarına benzetiliyor. O dönemde ABD, Rusya’nın Ukrayna işgali sonrası, ABD teknolojisiyle üretilen ürünlerin küresel ihracatını sınırlandırmıştı.
*Yatırım tavsiyesi değildir.