Ethereum, geçtiğimiz hafta başarıyla tamamlanan Pectra güncellemesinin ardından, bir sonraki büyük ağ güncellemesi “Fusaka” için hazırlıklara başladı.
Pectra, 2022’de gerçekleşen “Merge”den bu yana Ethereum’a gelen en büyük kod değişikliği olarak dikkat çekmişti. Kurumsal stake işlemlerini kolaylaştırmayı, cüzdan erişilebilirliğini artırmayı ve işlem verimliliğini geliştirmeyi hedefleyen bu güncellemenin ardından gözler şimdi Fusaka’ya çevrildi.
Fusaka’nın en dikkat çeken bileşenlerinden biri, “PeerDAS” adlı Ethereum İyileştirme Önerisi (EIP). PeerDAS, Ethereum ağı üzerinde büyüyen layer-2 ekosisteminin ihtiyaç duyduğu büyük veri bloklarını (blob) daha verimli bir şekilde yönetmeyi amaçlıyor.
Blok zinciri üzerindeki işlem verilerini zincir dışı bir şekilde depolayan “blob” yapısı, ilk olarak Dencun güncellemesiyle başlatılmıştı. Bu yapı sayesinde Ethereum ağı üzerindeki işlem yoğunluğu azalırken, gaz (işlem) ücretleri de düşüyor. Arbitrum, Optimism ve Coinbase’in Base ağı gibi layer-2 çözümleri, bu sistem sayesinde daha hızlı ve düşük maliyetli işlemler sunabiliyor.
PeerDAS teknolojisi, doğrulayıcıların bu büyük veri bloklarının yalnızca bir kısmını indirerek ağdaki verinin doğruluğunu kontrol etmesine olanak tanıyor. Bu sayede hem doğrulayıcılar hem de layer-2 ağları için işlem maliyetleri ciddi şekilde düşebilir.
ETH Vakfı’nda geliştirici olarak görev yapan Parithosh Jayanti, yaptığı açıklamada, “PeerDAS çok önemli çünkü layer-2 çözümlerinin ölçeklenmesini desteklemek istiyoruz. Bu sistem sayesinde blob sınırını önemli ölçüde artırabiliriz.” ifadelerini kullandı.
Fusaka güncellemesinin 2025 yılının sonunda hayata geçirilmesi planlanıyor. PeerDAS dışında birçok yeni özelliği de içermesi beklenen bu yükseltmenin zamanlaması konusunda ise temkinli olunuyor. Ethereum geliştiricileri daha önce Pectra güncellemesini 2024 sonu için planlamış, ancak çeşitli test sorunları nedeniyle 2025 Mayıs ayına ertelemişti.
Gecikmeler ve geliştirme sürecindeki yavaşlık, Ethereum geliştiricilerine yönelik eleştirilerin artmasına neden olmuş durumda.
*Yatırım tavsiyesi değildir.
