2026 Yılında Ethereum’u Neler Bekliyor? İşte Gerçekleşmesi Planlanan Önemli Değişiklikler!

Ethereum (ETH) ağında Fusaka güncellemesinin tamamlanmasının ardından geliştiriciler, yol haritasındaki bir sonraki büyük adımlara odaklanmış durumda.

2026 yılında hayata geçirilmesi planlanan Glamsterdam ve daha ileri bir tarihe bırakılan Hegota, Ethereum’un ölçeklenebilirlik, işlem maliyetleri ve sansür direnci hedeflerinde belirleyici rol oynaması beklenen güncellemeler olarak öne çıkıyor.

2025 boyunca Ethereum geliştiricileri mainnet’in doğrudan ölçeklenmesine yeniden ağırlık verdiklerini sıkça belirtmişti. Ancak Fusaka güncellemesinin temel etkisi, Ethereum üzerinde uzlaşan katman-2 (L2) ağlarındaki işlem maliyetlerini düşürmekle sınırlı kaldı. 2026’da devreye girmesi beklenen Glamsterdam ise bu yaklaşımı mainnet’e taşıyan ilk büyük adım olacak.

Glamsterdam güncellemesinin iki ana özelliği bulunuyor: blok-seviyesi erişim listeleri (block-level access lists) ve zincire yerleşik proposer–builder ayrımı (enshrined proposer-builder separation – ePBS).

Blok-seviyesi erişim listeleri, özellikle DeFi gibi karmaşık uygulamalar için kritik görülüyor. Bu yapı sayesinde bazı işlemler paralel olarak işlenebilecek, blok doğrulama süreleri kısalacak ve işlem ücretleri daha öngörülebilir hale gelecek. Belirli işlemler için ücretlerde ciddi düşüşler de mümkün olacak.

ePBS mekanizması ise ağın işlem kapasitesini artırırken maliyetleri aşağı çekmeyi hedefliyor. Aynı zamanda, anonim geliştirici Potuz’un da savunduğu gibi, Ethereum üzerindeki sansür uygulamalarının maliyetini artırarak ağın tarafsızlığını güçlendirebilir.

Glamsterdam için planlanan daha güçlü bir sansür karşıtı özellik ise Hegota güncellemesine ertelendi. Hegota için henüz net bir takvim bulunmuyor ve hangi Ethereum İyileştirme Önerilerinin (EIP) bu sürüme dahil edileceği kesinleşmiş değil. Şu ana kadar yalnızca FOCIL (Fork-Choice Inclusion Lists) adlı özellik “değerlendiriliyor” statüsünde yer alıyor.

FOCIL, geçerli her işlemin bir blokta yer almasını garanti etmeyi amaçlıyor. Bu öneri, 2025 boyunca Ethereum geliştirici topluluğunda yoğun tartışmalara yol açtı. Öneriyi savunanlar, blok üretiminin zamanla sınırlı sayıda kişi tarafından domine edilmesinin, devletler veya diğer aktörler tarafından sansür için bir baskı noktası oluşturduğunu iddia ediyor. FOCIL ise doğrulayıcılara belirli işlemlerin bloklara dahil edilmesini talep etme yetkisi vererek bu riski azaltmayı hedefliyor.

Ancak FOCIL herkesi ikna etmiş değil. Privacy Pools’un kurucusu Ameen Soleimani, bu mekanizmanın faydalarının abartıldığını ve özellikle ABD merkezli doğrulayıcılar için ciddi hukuki riskler doğurabileceğini savunuyor. Soleimani, Tornado Cash yaptırımları sırasında doğrulayıcıların yaklaşık %90’ının ilgili işlemleri dahil etmeyi reddettiğini, ancak tek bir doğrulayıcının bile bu işlemleri eklemesinin ağın çalışması için yeterli olduğunu hatırlattı. ABD’li doğrulayıcıların bu işlemleri zorunlu olarak dahil etmek durumunda kalması halinde ciddi yaptırımlarla karşılaşabileceğini ifade etti.

Buna karşılık rollup geliştiricisi Tim Clancy, FOCIL’i “Ethereum için en önemli teklif” olarak nitelendirdi. Tornado Cash geliştiricisi Roman Storm’un New York’taki davasını da yakından takip eden Clancy, bu özelliğin Ethereum’un “en tarafsız blok alanı” olma misyonu için kritik olduğunu savundu.

Ethereum geliştiricileri, Hegota güncellemesine hangi özelliklerin dahil edileceğini 8 Ocak itibarıyla tartışmaya başlayacak. Öne çıkan başlıkların ise Şubat ayı sonuna kadar netleşmesi bekleniyor.

*Yatırım tavsiyesi değildir.